Er zijn veel mensen die beweren dat tanden poetsen alleen effectief is met fluoridetandpasta, omdat fluoride de enige manier zou zijn om tandbederf te voorkomen. Is dit werkelijk het geval? Het antwoord is eenvoudig: Hoewel talloze studies aantonen dat fluoride effectief is in het beschermen van tanden tegen cariës, zijn er zeker verschillende andere methoden die hetzelfde resultaat kunnen bereiken. Daarnaast kan de veiligheid van fluoride voor tanden niet worden uitgebreid naar het hele lichaam. Samenvattend, tanden kunnen ook zonder fluoride adequaat beschermd worden.

Tegenwoordig zijn er bijna geen tandpasta's meer zonder fluoride te vinden. De meeste zogenaamde experts zijn van mening dat alleen fluoride effectief is in het voorkomen van tandbederf. Dergelijke uitspraken beperken de keuze van de consument bij het kopen van tandpasta, wat leidt tot een gebrek aan fluoridevrije opties.

Zelfs de enkele beschikbare fluoridevrije tandpasta's worden vaak als inferieur bestempeld. Producttesten, zoals die van een bekend tijdschrift in juli 2016, hebben bijgedragen aan het verdwijnen van de laatste alternatieven op de markt.

In de meeste gevallen bevatten tandpasta's zonder fluoride geen ongezonde toevoegingen. Dit geldt echter alleen voor tandpasta's uit de natuurlijke cosmetica. Andere varianten kunnen bijvoorbeeld natriumlaurylsulfaat en triclosan bevatten (beide stoffen die de slijmvliezen irriteren en de darmflora aantasten), PEG-derivaten (schadelijk voor de huid) of conserveermiddelen zoals parabenen (met hormoonachtige effecten).

In tegenstelling tot fluoride bevatten de meeste fluoridevrije tandpasta's natuurlijke ingrediënten die bescherming bieden tegen cariës zonder de gezondheid te schaden.

Helaas had dit voordeel geen invloed op de testresultaten van deze producten. Vaak werden de fluoridevrije alternatieven zo slecht beoordeeld dat het de indruk wekte dat het zelfs contraproductief zou zijn om ze te gebruiken. De testers leken niet geïnteresseerd in het feit dat fluoridevrije tandpasta's voldoen aan de wensen van een deel van de bevolking en dat fluoridevrij zijn in feite een kwaliteitskenmerk is.

Voedingsgebreken kunnen niet worden gecorrigeerd met fluoridetandpasta

Het nut van een ongezond dieet te compenseren met tandpasta die mogelijk giftige ingrediënten bevat, is naar onze mening zeer twijfelachtig.

Het is essentieel om bij het gebruik van tandpasta niet alleen te focussen op de gezondheid van de tanden, maar ook op de impact op het gehele lichaam.

Hoewel fluoridehoudende tandpasta kan bijdragen aan de bescherming van tanden, kan het schadelijk zijn voor het menselijke organisme als geheel. Fluoriden kunnen zich in het lichaam ophopen en extra stress veroorzaken.

De belangrijkste factor voor een goede tandgezondheid is niet het type tandpasta, maar zorgvuldige mondverzorging.

Je zou misschien denken dat er maar twee opties zijn: ik eet gezond en gebruik tandpasta zonder fluoride, of ik consumeer alleen ongezonde voeding en moet dan vertrouwen op tandpasta met fluoride.

Dit is echter een misverstand. Wat het meest telt voor onze tanden is dat ze goed worden gepoetst, ongeacht of dit met of zonder fluoride gebeurt. Een combinatie van poetsen, spoelen, flossen en andere maatregelen is de beste manier om tandbederf en andere tandproblemen te voorkomen. Tandartsen delen deze visie.

Tussen haakjes:

Er zijn diverse wetenschappelijke studies die vragen stellen bij de bewering dat het cariësbestrijdende effect van fluoridetandpasta's echt onmisbaar is.

In 2007 werd het effect van twee verschillende tandpasta's getest bij kleuters. Na vijf maanden poetsen toonde de test aan dat de tandpasta met fluoride en neemolie niet effectiever was tegen cariësbacteriën dan de fluoridevrije variant.

Bij een grondige analyse bleek dat de fluoridevrije optie zelfs iets beter presteerde. De hoeveelheid cariësbacteriën nam met 90% af in de groep die fluoride gebruikte, terwijl dit in de groep met fluoridevrije tandpasta zelfs 91% was. De onderzoekers concludeerden dat beide soorten tandpasta effectief zijn in het voorkomen van tandbederf.

Een ouder onderzoek van de Universiteit van Wales vond ook geen significante verschillen in effectiviteit tussen beide soorten tandpasta. Dit onderzoek vergeleek de effectiviteit van kruidentandpasta met fluoridetandpasta tegen gingivitis en tandplak.

Effectiviteit van fluoridetandpasta door schadelijk ontsmettingsmiddel

In 2015 publiceerden wetenschappers de bevindingen van een ander onderzoek in het Journal of Pharmaceutical Sciences, waarin een fluoridetandpasta werd vergeleken met een fluoridevrije kruidentandpasta. Hoewel de fluoridetandpasta in deze tests met een lichte superioriteit scoorde, ontdekten de onderzoekers dat deze tandpasta triclosan bevatte. Triclosan is een chemisch desinfectiemiddel dat schadelijke effecten kan hebben op het menselijke organisme. Dit ingrediënt lijkt grotendeels verantwoordelijk voor het hoge antimicrobiële effect.

Tussen haakjes:

Triclosan vertoont een vergelijkbaar werkingsspectrum als chloorhexidine, een ontsmettingsmiddel dat onder andere in mondspoelingen wordt aangetroffen.

De desinfecterende middelen die in tal van fluoridetandpasta's worden aangetroffen, leiden vaak tot verkleuring van de tanden of een onaangenaam smaakgevoel. Deze negatieve effecten lijken in de meeste gevallen over het hoofd te worden gezien bij de evaluatie van fluoridetandpasta's.

Calciumcarbonaat en fluoride

Als je ervoor kiest om fluoridetandpasta te gebruiken, is het belangrijk om aandacht te besteden aan de ingrediënten. Sommige tandpasta's bevatten namelijk ook calciumcarbonaat. Wanneer deze stoffen gecombineerd worden, kan er een complex ontstaan dat de effectiviteit van fluoride aanzienlijk vermindert.

Twijfelachtige geloofwaardigheid van pro-fluoride studies

Het bewijs voor het cariësbestrijdende effect van fluoridetandpasta's is in veel gevallen niet overtuigend. Vaak wordt de zogenaamd succesvolle fluoridering van drinkwater aangehaald als bewijs. Men beweert vaak dat landen met gefluorideerd drinkwater significant minder kankerpatiënten hebben.

In 2015 voerden wetenschappers van de Cochrane Collaboration een analyse uit van meer dan 150 studies over dit onderwerp en kwamen tot een teleurstellende conclusie:

De meeste studies zijn uitgevoerd vóór 1975 en de normen voor onderzoek in die tijd zijn nauwelijks te vergelijken met de hedendaagse. Sommige studies waren zelfs ongeschikt voor analyse vanwege een gebrekkige onderzoeksopzet. Ongeveer 97 procent van de studies had bovendien een verhoogd risico op systematische fouten.

Daarom zijn de resultaten van deze onderzoeken slechts beperkt waardevol. Wetenschappers zijn het er ook over eens dat het risico op fluorose bij kinderen jonger dan zes jaar moet worden afgewogen tegen het voorkomen van cariës.

Er is geen noodzaak om je tanden te beschermen tegen cariës met tandpasta die fluoride bevat. Een fluoridevrije tandpasta biedt even goede bescherming, op voorwaarde dat het een kwaliteitsproduct is uit de natuurcosmetica.

Een hoogwaardige tandpasta zonder fluoride is ook een uitstekend alternatief voor degenen die schadelijke chemicaliën van fluoridetandpasta willen vermijden.

Als je in de natuurvoedingswinkel of drogisterij geen fluoridevrije tandpasta kunt vinden, kun je eenvoudig zelf een versie maken, bijvoorbeeld op basis van kokosolie.

Daarnaast raden we aan om een oliespoeling of 'oil pulling' toe te voegen aan je dagelijkse mondverzorging. Olietrekken is een simpele methode voor dagelijkse detox. Het heeft een zeer gunstig effect op je gebit en de algehele mondgezondheid.

Referenties

Kurian M et al, Effect Of Herbal And Fluoride Toothpaste On Streptococcus Mutans A Comparative Study, Journal of Pharmaceutical Sciences and Research, 2015, (Effect van kruiden- en fluoridetandpasta op Streptococcus mutans: Een vergelijkende studie)

Glenny AM et al., Water fluoridation for the prevention of dental caries. Cochrane Database Syst Rev, June 2015, (Drinkwaterfluoridering ter voorkoming van cariës)

Arambepola S, et al, A comparative study of fluoride content in commercially available fluoridated toothpastes in Sri Lanka, Health and Hygiene, 4. and 5. July 2014, (Vergelijkend onderzoek naar het fluoridegehalte in commercieel verkrijgbare fluoridetandpasta's in Sri Lanka)

Deshpande R, et al, COMPARATIVE EVALUATION OF ANTIMICROBIAL EFFICACY OF TWO COMMERCIALLY AVAILABLE DENTIFRICES (FLUORIDATED AND HERBAL) AGAINST SALIVARY MICROFLORA, International Journal of Pharmaceutical Sciences, 2014, (Vergelijkende evaluatie van het antimicrobiële effect van twee commercieel verkrijgbare tandreinigingsmiddelen (gefluorideerd en plantaardig) tegen microflora in speeksel)

Wong MC, Worthington HV et al., Cochrane reviews on the benefits/risks of fluoridetooth pastes. May 2011, J Dent Res, (Cochrane reviews over de voordelen/risico's van gefluorideerde tandpasta)

Sudha P, K Venkataraghavan, A Anantharaj, Shankargouda P. Comparison of two commercially available toothpastes on the salivary streptococcus mutans count in urban preschool children - An in vivo study. International Dentistry SA, 2010, (Vergelijking van twee commercieel verkrijgbare tandpasta's op het aantal Streptococcus mutans in speeksel bij kleuters: een in vivo onderzoek)

Claydonand N, et al. The use of plaque area and plaque index to measure the effect of fluoride and chlorhexidine toothpastes on 24-h plaque regrowth, Clinical Periodontology, July 1995, (Het gebruik van tandplakoppervlak en -index om het effect van fluoride en chloorhexidine tandpasta op 24-uurs hergroei te meten)

Moran J et al, Comparison of an herbal toothpaste with a fluoride toothpaste on plaque and gingivitis., Clinical Preventive Dentistry, 1991 May-June;13(3):12-5, (Vergelijking van een kruidentandpasta met een fluoridetandpasta voor gingivitis en tandplak)